05.10.2025
Benim için Türkiye ile Kırgızistan arasındaki iş birliğini geliştirmek özel ve onurlu bir görevdir
Türkiye’nin Bişkek Büyükelçisi Makin Mustafa Kemal Okem, Türkiye’nin Kırgızistan’daki yatırımlarının 1,4 milyar doları aştığını belirterek, iki ülke arasındaki iş birliğini genişletmenin kendisi için özel ve onurlu bir görev olduğunu ifade etti. Bu açıklamayı “Anadolu” Ajansı duyurdu.
Büyükelçi Okem, Bişkek’teki basın temsilcileriyle bir araya gelerek onlarla kahvaltıda sohbet etti. Türkiye ile Kırgızistan ilişkilerinden söz eden Okem, ilk kez 1993 yılında Kırgızistan’a geldiğini ve dünyadaki ilk Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı (TİKA) ofisinin o yıl burada açıldığını hatırlattı.
Makin Mustafa Kemal Okem, “Benim için kendi ülkem ile Kırgızistan arasındaki iş birliğini geliştirmek, bu güzel ülke ve misafirperver halkı için yürüttüğüm özel ve onurlu bir görevdir. Kalbimin yarısı Kırgız, yarısı Türk” dedi.
Okem, Türkiye’nin 1991 yılında bağımsızlığını ilan eden Kırgızistan’ı ilk tanıyan ülke olduğunu belirterek, Türk Parlamentosu’nun Kırgızistan’ı yarım saat içinde tanıdığını hatırlattı.
Büyükelçinin ifadesine göre, Türkiye Kırgızistan’a büyükelçi gönderen ilk ülke olmuştur. Bu nedenle Bişkek’teki Türkiye Büyükelçiliği’nin numara kodu “01” ile başlamaktadır.
İki ülke ilişkilerinin ilk yıllarındaki çabalardan söz eden Makin Mustafa Kemal Okem, “Biz, ‘Turkish Airlines’ havayolu şirketini Bişkek seferlerini başlatmaya ikna ettik. Türkiye’nin uydusundan yayın ekipmanları sağladık. 10 bin öğrenci için bir proje başlattık. O dönemde Cumhurbaşkanı Turgut Özal’ın talimatıyla ‘kardeşlerle paylaşalım’ prensibi doğrultusunda çalıştık.” dedi.
Türkiye’nin yatırımları ülkenin tüm bölgelerinde var
Okem’in açıklamasına göre, Kırgızistan’da madencilik, turizm, enerji, inşaat ve ulaşım gibi sektörlerde 350 Türk şirketi faaliyet göstermektedir. Türk yatırımlarının toplam hacminin 1,4 milyar doları aştığını vurguladı.
Büyükelçi, “Son dönemde Türk şirketleri enerji ve inşaat alanlarında büyük projeleri hayata geçiriyor. Umuyoruz ki Kırgızistan’da daha çok Türk şirketi projelere katılacaktır.” dedi. Ayrıca Türk yatırımlarının ülkenin tüm bölgelerinde bulunduğunu ifade etti.
Okem’e göre, Türkiye ve Kırgızistan cumhurbaşkanları, ticaret hacmi hedefini 5 milyar dolar olarak belirlemiştir. 2024 yılında iki ülke arasındaki ticaret hacmi bir önceki yıla göre %5 artarak 1 milyar 546 milyon dolara ulaşmıştır. 2025 yılı Temmuz ayı itibarıyla bu rakam 829 milyon doları bulmuştur.
TİKA, 88 milyon dolarlık bütçeyle 1000’den fazla proje yürüttü
Okem, TİKA’nın Kırgızistan’da 88 milyon dolarlık bütçeyle 1000’den fazla projeyi hayata geçirdiğini belirtti. Bu projelerin Kırgız tarafının talepleri doğrultusunda geliştirildiğini vurguladı.
Ayrıca TİKA tarafından desteklenen bazı projelerden bahsederek, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Kırgız-Türk Dostluk Hastanesi, Bişkek İnovasyon Merkezi ve “Özgön” balık üretim tesisi gibi projelerin Kırgız halkının yaşamına doğrudan katkı sağladığını ifade etti.
“Kırgız-Türk Manas Üniversitesi bizim en büyük gururumuzdur”
Okem, 1995 yılında kurulan Kırgız-Türk Manas Üniversitesi’nin en büyük gurur kaynaklarından biri olduğunu söyledi.
Büyükelçi, “Kırgızistan’ın tüm bölgelerinde Kırgız-Türk Manas Üniversitesi mezunlarıyla karşılaştım. Bu benim için büyük bir mutluluk ve gururdur. Üniversite Kırgız gençlerine ücretsiz eğitim vermektedir. Bunu son derece önemli buluyorum.” dedi.
Ayrıca bu yıl Kırgız-Türk Manas Üniversitesi’nde Tıp Fakültesi açıldığını, ilk etapta 37 öğrencinin kabul edildiğini belirtti. Fakültenin giderek büyüyerek Kırgızistan sağlık sistemine bir armağan olacağını ifade etti.
Okem, üniversitenin MANAS TV kanalının faaliyetlerini de takdir ederek, pandemi döneminde Kırgızistan’daki öğrencilerin bu kanal aracılığıyla eğitim alabildiğini vurguladı.
“Bu yıl ‘Kırgızistan’ın Yıldızları’ burs programını başlattık”
Eğitimin iki ülke ilişkilerinin temel unsurlarından biri olduğunu vurgulayan Okem, Kırgızistan’daki başarılı öğrenciler için “Kırgızistan’ın Yıldızları” adlı burs programının başlatıldığını duyurdu.
Bu yıl lise mezuniyet sınavlarında ilk 50’ye giren 11 öğrencinin Türkiye’de eğitim almak üzere bu bursa hak kazandığını belirtti.
Konuşmasının sonunda Büyükelçi, “Maarif” Vakfı’nın yürüttüğü çalışmalar hakkında bilgi vererek, sağlık, din, yükseköğretim ve kültür alanlarındaki projelere değindi. Ayrıca gazetecilerin sorularını yanıtlayarak, Türkiye’de Kırgız vatandaşlarının tedavisi, medya iş birliği, gastronomi tanıtımı, medya eğitim seminerleri, TRT ile ortak yapımlar ve teknopark kurulumu gibi konuları da ele aldı.
